تاثیر عوامل واگرایی بر دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی

هدف این پژوهش بررسی تاثیر عوامل واگرایی بر دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران در قبال عربستان سعودی است. فرضیه پژوهش بر این محور قرار دارد که، " افزایش عوامل واگرا(تفاوت های قومی مذهبی،ساختار سیاسی،اختلاف های ایدئولوژیکی و رهبری جهان اسلام،دخالت قدرت های بزرگ ) در روابط ج.ا. ایران و عربستان، تحقق دیپلماسی دفاعی ج.ا. ایران در قبال عربستان سعودی را با مشکل مواجه ساخته است." این پایان نامه با بهره گیری از روش پژوهش کتابخانه ای مطالب گرد آوری شده را در شش فصل دسته بندی نموده است.فصل اول به کلیات تحقیق و فصل دوم به توضیح، تعریف و تبیین دیپلماسی دفاعی اختصاص یافت . در فصل سوم به تاریخچه روابط سیاسی امنیتی ج.ا ایران و عربستان سعودی پرداخته و در فصل چهارم به وضعیت جغرافیایی و ساختار سیاسی و نظامی عربستان سعودی اشاره گردید. در ادامه در فصل پنجم به سیاست خارجی عربستان سعودی وچالشهای دفاعی – امنیتی عربستان سعودی ودر فصل ششم به دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران در قبال عربستان سعودی پرداخته شد. با توجه به مطالب مطرح شده طی این فصول می توان گفت اولاً،در بین کشور های حوزه خلیج فارس و منطقه ژئو استراتژیک خاورمیانه ، جمهوری اسلامی ایران و عربستان ، دو کشور مهم و تاثیر گذار محسوب می شوند. دوماً،مفهوم دیپلماسی دفاعی یکی از مفاهیم نو و جدید بوده که درحقیقت نگاه ناگزیر امروزی به همان مفهوم سنتی روابط دفاعی و امنیتی بین واحد های دولت –ملت است. سوماً،با نگاه به ویژگی های ایران و عربستان سعودی که در قالب مسائلی مانند نقش این دو کشور در جهان اسلام، موضوع حج، بازار نفت، حضور فعال هر دو کشور در مجامع بین المللی، منطقه ای و اسلامی، موقعیت ویژه جغرافیایی در منطقه خلیج فارس و برخورداری از اقلیت شیعه و سنی، حکایت از اهمیت ایران و عربستان سعودی براییکدیگر دارد. در کنار عناصر فوق، اختلاف نظر میان ج.ا ایران و عربستان که متأثر از عواملی مانند تفاوت های قومی و مذهبی،تفاوت در ساختار های سیاسی،تفاوت در ایستار های امنیتی دو کشور، بی اعتمادی و رقابت مستمرو دخالت قدرت های بزرگ از مجموعه عوامل واگرایی هستند که تشدید آن در روابط ج.ا.ایران با عربستان سعودی، تاثیر معکوس بر روابط دفاعی ایران در قبال عربستان سعودی داشته و عملاً دیپلماسی دفاعی را با مشکل مواجه می نماید. لذا،نتیجه اصلی این تحقیق فرضیه پیش بینی شده را تایید می کند. این مساله نشان می دهد توسعه و گسترش دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایراندر قبال عربستان سعودی بر بستری از تناقضات و رقابت های پیچیده استوار است که حرکت در مسیر آن ظرافت و دقت بسیاری می طلبد. لذا، علاوه بر کمک به دستگاه دیپلماسی و رعایت آداب دیپلماسی در جهت کاستن شدت عوامل واگرایی در روابط سیاسی ج.ا.ایران و عربستان سعودی، پیش شرط های هم در تدوین، طراحی و اجرای دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران در قبال عربستان سعودی وجود دارد که رعایت آن به برقراری دیپلماسی دفاعی در قبال عربستان سعودی موثر است.